Po podpisaniu traktatu wersalskiego i po trzech powstaniach śląskich w latach 1919-1921 do Państwa Polskiego przyłączono tylko część Śląska, tzw. wschodni Górny Śląsk, który wraz ze wschodnią częścią Księstwa Cieszyńskiego w II RP tworzył odrębne województwo śląskie ze stolicą w Katowicach. Pozostała część Górnego Śląska z Opolem i cały Dolny Śląsk z Wrocławiem pozostały nadal częścią Niemiec.
Atak niemiecki na polski Górny Śląsk we wrześniu 1939 roku był częścią ogólnego planu agresji na Polskę, czyli (Fall Weiss). Zadanie to miały wykonać oddziały niemieckie należące do Grupy Wojsk „Południe” dowodzonej przez gen. płka Gerda von Rundstedta.
Przygotowania polskie do wojny obronnej z Niemcami w województwie śląskim rozpoczęły się już w latach 30. XX wieku. Na przedpolu górnośląskiego okręgu przemysłowego budowano pas umocnień (głównie schronów bojowych) – Obszar Warowny Śląsk, niestety nie został on ukończony. W polskich planach wojskowych obrona Górnego Śląska przypadła Armii „Kraków” pod dowództwem gen. bryg. Antoniego Szyllinga. Podporządkowano mu dwie śląskie grupy operacyjne: „Śląsk” – dowodzoną przez gen. bryg. Jana Jagmina-Sadowskiego i „Bielsko” – dowodzoną przez gen. bryg. Mieczysława Borutę-Spiechowicza. Regularne oddziały polskie wspierane były dodatkowo przez byłych powstańców śląskich i tzw. oddziały młodzieży powstańczej.
Wybuch wojny poprzedziły niemieckie działania dywersyjne i tzw. prowokacja gliwicka1. Regularne walki rozpoczęły się 1 września 1939 roku. Już pierwszego dnia, mimo zaciętej polskiej obrony, rozpoczęło się wycofywanie polskich oddziałów po walkach granicznych pod Rybnikiem i Żorami. Na południu województwa śląskiego pod naciskiem niemieckim wycofywała się także w kierunku Cieszyna Grupa Operacyjna „Bielsko”. 2 września po tzw. bitwie wyrskiej i rozbiciu pod Pszczyną polskiej 6. Dywizji Piechoty przez niemiecką dywizję pancerną nastąpił odwrót na lewym skrzydle polskiej grupy „Śląsk”. Na południu, po przełamaniu linii polskich schronów bojowych koło Węgierskiej Górki, oddziały polskie zaczęły wycofywać się za linię Wisły.
Zagrożenie okrążeniem obydwu odseparowanych już od siebie grup operacyjnych broniących polskiego Górnego Śląska spowodowało w nocy z 2 na 3 września rozpoczęcie wyprowadzenie z województwa śląskiego oddziałów polskich, po akceptacji tej decyzji przez gen. Szyllinga i Naczelnego Wodza marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza. Manewr odwrotowy sprawnie przeprowadzono 3-4 września, kierując oddziały za Wisłę w kierunku na Kraków (Grupa „Śląsk jako zwarta formacja walczyła do końca kampanii wrześniowej, aż do pierwszej bitwy pod Tomaszowem Lubelskim).
Zajęcie przez Niemców miast górnośląskiego okręgu przemysłowego opuszczonych już przez Wojsko Polskie, między innymi Katowic i Chorzowa, nastąpiło 4 września 1939 roku. W wielu miejscowościach wkraczające oddziały niemieckie były entuzjastycznie witane przez obywateli polskich, głównie należących do przedwojennej mniejszości niemieckiej. Jednocześnie dochodziło do potyczek z oddziałami złożonymi z byłych polskich powstańców śląskich, członków Organizacji Młodzieży Powstańczej i harcerzy. Dla polskiej świadomości narodowej symbolicznego wymiaru nabrały potyczki z pododdziałami niemieckimi w Katowicach, pod tzw. Wieżą Spadochronową, a potem w centrum miasta. Zakończyły się one rozstrzeliwaniem uczestników starć w egzekucjach przeprowadzanych przez Niemców.
Za regularnymi oddziałami Wehrmachtu posuwały się grupy specjalne niemieckiej policji bezpieczeństwa (Einsatzgruppen). Ich zadaniem było sterroryzowanie ludności. Heinrich Himmler wydał polecenie rozstrzelania każdego powstańca śląskiego spotkanego z bronią w ręku oraz brania zakładników spośród urzędników polskiej administracji i księży. Aresztowania w całym województwie śląskim odbywały się na podstawie wcześniej przygotowanych list. Do dzisiaj zachowała się stworzona zapewne na ich podstawie pod koniec 1939 roku tzw. lista gończa – Sonderfahndungsbuch Polen obejmującej aż 8700 nazwisk, z czego około 1000 stanowili Górnoślązacy.
Po klęsce Polski we wrześniu 1939 roku zachodnie tereny okupowane przez Trzecią Rzeszę dekretem z 8 października 1939 roku wcielono do Niemiec. Pośród tych tzw. terenów wcielonych (zajmowały one prawie połowę przedwojennego obszaru Polski), znalazło się także byłe województwo śląskie, które wraz z zachodnimi powiatami województw krakowskiego i kieleckiego (m.in. z Zagłębiem Dąbrowskim) włączono najpierw do prowincji śląskiej, a potem do nowo utworzonej prowincji górnośląskiej ze stolicą w Katowicach2.
Górny Śląsk i Zagłębie Dąbrowskie w czasie II wojny światowej znalazło się pod całkowitą kontrolą nazistowskiego aparatu terroru, którego metodami rządzenia były: roboty przymusowe, sądownictwo specjalne, więzienie w obozach koncentracyjnych, aresztowania i egzekucje zakładników oraz publiczne egzekucje więźniów. Kluczową rolę odegrało gestapo katowickie. Od 1939 roku w Katowicach (od 1942 roku także w Bielsku) pod przewodnictwem szefa gestapo działał policyjny sąd specjalny, który odbywał swoje posiedzenia także w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz, gdzie natychmiast odbywały się także egzekucje skazanych.
Na całym Górnym Śląsku od pierwszych dni okupacji Niemcy prowadzili konsekwentnie politykę rasową, której pierwszą ofiarą stali się górnośląscy i zagłębiowscy Żydzi, najpierw umieszczeni w trzecim pod względem wielkości na ziemiach polskich, po Warszawie i Łodzi. getcie w Sosnowcu-Będzinie, a potem w większości wymordowani w KL Auschwitz3.
Na okupowanym Górnym Śląsku Niemcy powtarzali uporczywie, że nie prowadzą polityki okupacyjnej, ale wyzwolili Górnoślązaków od „polskiego jarzma”. Oficjalnie nie zapowiadano eksterminacji i wysiedlenia, a szybki rozwój gospodarczy regionu. Hasło budowy w górnośląskim okręgu przemysłowym „Nowego Zagłębia Ruhry” miało zachęcić do współpracy z okupantami, ponieważ Górnoślązacy mieli być inaczej traktowani niż Polacy. Symbolem tej polityki przyciągania do współpracy przez Niemców mieszkańców byłego województwa śląskiego (czyli tej części Śląska, która przed II wojną światową należała do Polski) stała się Niemiecka Lista Narodowościowa4. Po wypełnieniu specjalnej ankiety niemieccy urzędnicy decydowali, czy poszczególne osoby otrzymają obywatelstwo niemieckie. Odmowa wypełnienia ankiety była zagrożona karami z wysłaniem do obozu koncentracyjnego włącznie. Na Górnym Śląsku powszechnie uważano początkowo, że szansę uniknięcia wysiedlenia trzeba wykorzystać. Jak to później oceniał jeden z historyków pochodzących z Górnego Śląska wierzono, że Niemców „kantnymy” (w etnolekcie śląskim oznacza to, że Niemcy zostaną „oszukani”). Niemiecka wspólnota narodowa okazała się jednak wielkim oszustwem nazistowskiej Trzeciej Rzeszy. Górnoślązakom nie zaoferowano w żadnym razie przyjęcia do niemieckiego narodu, po prostu chciano ich wykorzystać do realizacji zbrodniczej ideologii. Szczególnie bolesne stało się wynikające z wpisów na Niemiecka Listę Narodowościową zmuszenie wielu z nich do służby w Wehrmachcie.
W rezultacie to nie Górnoślązacy oszukali Trzecią Rzeszę, ale nazistowskie Niemcy ich oszukały. KL Auschwitz był dobrze znanym dowodem ogromu zbrodni nazistowskiego systemu. Rozczarowanie i poczucie bezsilności narastało wraz z klęskami armii niemieckiej na froncie wschodnim, gdzie masowo ginęli zmuszeni do służby w Wehrmachcie Górnoślązacy.
Nienawiść do Niemców wywołana terrorem i zbrodniczą polityką rasową zaowocowała umacnianiem w czasie wojny polskiego ruchu oporu5. Specyficzne warunki regionu uprzemysłowionego ograniczały możliwość działania partyzantki, która rozwinęła się tylko na terenach leśnych w Beskidach. Okręg Śląski Związku Walki Zbrojnej/Armii Krajowej skupiał swoją działalność przede wszystkim na wywiadzie i przygotowaniu zaprzysiężonych członków organizacji do powstania powszechnego po załamaniu się frontu niemieckiego. Podziemie komunistyczne było słabe, podatne na prowokacje niemieckie i penetrację przez gestapo. W momencie wkraczania na ten obszar wojsk radzieckich i powstania polskiej administracji w 1945 roku, jej przywódcy nie tworzyli więc nowej komunistycznej władzy w Katowicach. Zadanie to przypadło z pewnymi wyjątkami sprowadzonym na Górny Śląsk komunistom z innych regionów Polski.
Niemcy przygotowania do obrony Górnego Śląska rozpoczęli już latem 1944 roku, kiedy bombardowania alianckie prowadzone z lotnisk we Włoszech po raz pierwszy od 1939 roku zagroziły także śląskim zakładom przemysłowym zajmującym się produkcją wojenną. Pierwotnie Niemcy zamierzali ewakuować całą ludność cywilną z prowincji górnośląskiej, a także wywieść majątek ruchomy. Dopiero 20 stycznia 1945 roku zweryfikowano te plany jako nierealne w obliczu tempa natarcia armii radzieckiej i wykluczono stosowanie w prowincji górnośląskiej taktyki „spalonej ziemi”.
Górny Śląsk był obszarem operacyjnym, na którym działały dwa radzieckie fronty: 1. Frontu Ukraińskiego dowodzonego przez marszałka Iwana Koniewa i 4. Frontu Ukraińskiego dowodzonego początkowo przez generała Iwana Pietrowa, a od 25 marca generała Andrieja Jeremienko. Natarcie z przyczółka sandomierskiego 1. Frontu Ukraińskiego w ramach tzw. ofensywy zimowej rozpoczęło się 12 stycznia i po kilku już dniach nastąpiło rozerwanie frontu niemieckiego. Zadanie obrony Górnego Śląska ogłoszonego twierdzą spoczęło na generale Ferdynandzie Schörnerze – dowódcy Grupy Armii Środek. Decydującą rolę podczas walk na wschodnim Górnym Śląsku odegrała 17. Armia pod dowództwem gen. Friedricha Schulza.
Pierwsze meldunki niemieckie o możliwym bezpośrednim zagrożeniu Górnego Śląska pojawiły się 17 stycznia 1945 roku. 22 stycznia sytuacja z niemieckiego punktu widzenia na wschodniej i północnej granicy prowincji górnośląskiej była już dramatyczna. Meldowano o przełamaniu frontu w wielu miejscach na wschodzie. Wtedy nastąpiła zmiana pierwotnych planów radzieckich i 3 Armia Pancerna dokonała zwrotu na południe w kierunku Strzelec Opolskich dokonując decydującego uderzenia na niemieckie oddziały w górnośląskim okręgu przemysłowym od zachodu. Przy braku stałych umocnień oznaczało to realne niebezpieczeństwo okrążenia jednostek niemieckich i unicestwienia 17 Armii i decyzję o jej pospiesznym odwrocie na południe, na lewy brzeg Odry.
W tych dramatycznych okolicznościach rozegrała się także ostatnia faza dramatu więźniów KL Auschwitz. Ewakuację obozu koncentracyjnego rozpoczęto 17-18 stycznia, a w straszliwych warunkach zimowych w tzw. marszu śmierci szło pieszo około 58 tys. wycieńczonych więźniów, z czego podczas przemarszu trwającego do 24 stycznia zginęło prawdopodobnie prawie 3 tys. więźniów w wielu miejscowościach Górnego Śląska.
W ostatniej dekadzie stycznia wojska radzieckie zajęły większość górnośląskiego okręgu przemysłowego (27 stycznia oddziały Armii Czerwonej wkroczyły do Katowic opuszczonych przez Wehrmacht). W rękach niemieckich do kwietnia-maja pozostawała jednak nadal południowa część Górnego Śląska. Dopiero po zażartych walkach w marcu 1945 roku zajęto Rybnik i Racibórz, a 16 kwietnia rozpoczął się decydujący atak 4. Frontu Ukraińskiego w kierunku Kotliny Czesko-Morawskiej. Po ciężkich walkach 29 kwietnia 1945 roku zdobyto Hulczyn, 30 kwietnia Ostrawę, ale dopiero 2 maja 1945 Cieszyn. Stało się to już po śmierci Hitlera i w tym samym dniu kiedy skapitulował Berlin.
15 marca – wojska niemieckie zajęły Czechy; powstał Protektorat Czech i Moraw.
27 kwietnia – Wojciech Korfanty wrócił z emigracji z powodu zagrożenia Polski przez hitlerowskie Niemcy.
29 kwietnia – Wojciech Korfanty został aresztowany przez władze sanacyjne i osadzony w więzieniu w Warszawie.
10 czerwca – z Uniwersytetu Wrocławskiego usunięto studiujących tam Polaków.
17 sierpnia – w Warszawie zmarł Wojciech Korfanty.
20 sierpnia – w Katowicach wyprawiono manifestacyjny pogrzeb Wojciecha Korfantego.
23 sierpnia – składająca się z kilkudziesięciu osób hitlerowska grupa dywersantów i członków szturmówek SA napadła na kopalnię „Makoszowy” (okolice Zabrza), zabrzańską stację kolejową i posterunek celny.
23 sierpnia – w Moskwie podpisano pakt Ribbentrop–Mołotow. Przewidziano w nim podział strefy wpływów „w wypadku politycznych i terytorialnych zmian” na obszarze Polski.
25 sierpnia – ponad stuosobowa bojówka hitlerowska napadła na polskie posterunki graniczne w Chwałęcicach i Zwonowicach.
27 sierpnia – byli powstańcy śląscy i faszystowska bojówka starły się w okolicach Bielszowic i Czarnego Lasu. Przez wzgląd na zagrożenie ze strony hitlerowskich bojówek zajęcia w bytomskim Gimnazjum Polskim zostały zawieszone.
29 sierpnia – faszystowska bojówka podjęła próbę przekroczenia granicy polsko-niemieckiej w okolicy Chropaczowa.
30 sierpnia – tuż przed wybuchem II wojny światowej rozpoczęła się trwająca do 4 września walka o Chorzów, w której byli powstańcy śląscy i harcerze bronili miasta przed oddziałami Freikorpsu.
31 sierpnia – niemiecka prowokacja w Gliwicach – dywersyjna operacja, podczas której niemieccy bojówkarze podający się za polskich powstańców napadli na niemiecką radiostację. Oddział faszystowski składający się z kilkuset osób przeprowadził atak na Rudę Śląską, gdzie zajął koksownię, elektrownię i kopalnię „Walenty-Wawel”. W okolicach Łagiewnik oddziały Freikorpsu przejęły hutę Zygmunt. Na Opolszczyźnie Gestapo przeprowadziło akcję masowych aresztowań działaczy polskich.
Wrzesień – Górny Śląsk i Śląsk Cieszyński zostały włączone do Rzeszy
1 września – Agresja hitlerowskich Niemiec na Polskę i początek II wojny światowej. Na ziemi opawskiej otwarto obóz dla osób internowanych Skrochowice, gdzie umieszczano Polaków z ziemi cieszyńskiej i katowickiej. Żołnierze Wermachtu i członkowie Freikorpsu rozstrzelali 85 Polaków mieszkających w Koszęcinie, Kochcicach, Lublińcu, Łaziskach Górnych, Zawiści, Warszowicach, Szczygłowicach, Gostyninie i Mokrym. W sumie niemieckie oddziały do 25 października przeprowadziły 74 egzekucje, w których zginęło 1798 Polaków.
2 września – W Ćwiklicach (okolice Pszczyny) żołnierze Wermachtu rozstrzelali wziętych do niewoli polskich żołnierzy w liczbie 222. W Bytomiu Gestapo skonfiskowało ruchomy i nieruchomy majątek Polskiego Gimnazjum.
3 września – byli powstańcy śląscy, harcerze i cywile rozpoczęli obronę Katowic przed najeźdźcą.
4 września – Na mocy zarządzenia szefa Głównego Urzędu Bezpieczeństwa III Rzeszy na Górnym Śląsku rozpoczęto pierwsze masowe aresztowania ludności.
5 września – Podpalenie synagogi w żydowskiej w Mysłowicach.
7 września – na mocy decyzji Ministra Spraw Wewnętrznych III Rzeszy przeprowadzono likwidację wszystkich polskich organizacji, w tym Związku Polaków w Niemczech.
8 września – Spalenie synagogi w Katowicach.
11 września – na Śląsku Opolskim Gestapo masowo aresztowało Polaków, których później osadzono w obozach koncentracyjnych Buchenwald i Ravensbrück.
13 września – aresztowanych 31 sierpnia i 1 września działaczy polskich z Opolszczyzny przetransportowano do KL Buchenwald. Opolskie Gestapo wydało tajny rozkaz likwidacji tzw. polskiej mniejszości na Śląsku Opolskim. Niemieckie władze wydały rozkaz wysiedlenia górnośląskich Żydów za rzekę San.
2 października – Wprowadzono kartki żywnościowe.
5 października – 181 Polaków aresztowanych we wrześniu na Śląsku Opolskim przetransportowano do KL Buchenwald.
8 października – Adolf Hitler wydał dekret o przyłączeniu polskich ziem zachodnich i północnych, w tym województwa śląskiego, do Rzeszy.
20 października – Powołana została katowicka placówka gestapo.
30 października – Heinrich Himmler, Minister Spraw Wewnętrznych III Rzeszy i Reichsführer SS, wydał rozkaz wysiedlenia „szczególnie niebezpiecznych Polaków” z Górnego Śląska i obszarów do niego przyłączonych.
5 listopada – rozpoczęto akcję wysiedlania Polaków z Górnego Śląska.
26 listopada – w ramach pruskiej prowincji Śląsk utworzono rejencję katowicką (Regierungsbezirk Kattowitz), na którą składały się tereny województwa śląskiego i ziemie polskie, które wcześniej nie były związane ze Śląskiem.
8 grudnia – Kanał Gliwicki został oddany do użytku.
23 grudnia – nadprezydent prowincji wrocławskiej zarządził wysiedlenie działaczy polskich z Opolszczyzny do tzw. Generalnej Guberni.
1 maja – strajk górników w kopalni „Flora” w Dąbrowie Górniczej, podczas którego hitlerowcy aresztowali 18 strajkujących.
20 maja – w Oświęcimiu powstał obóz koncentracyjny „Konzentrationslager Auschwitz”.
3 czerwca – Biskup Stanisław Adamski pod presją władz hitlerowskich wydał zakaz odprawiania nabożeństw w języku polskim.
14 czerwca – do obozu KL Auschwitz przywieziono pierwszych więźniów-Polaków z więzienia w Tarnowie.
16-17 lipieca – Gestapo ujęło ponad 200 członków Związku Orła Białego.
18 grudnia – Gestapo aresztowało 456 członków Związku Walki Zbrojnej na Śląsku. Na obszarze rejencji katowickiej ujęto około 2000 bojowników ruchu oporu.
4 marca – Wilhelm Frick i Heinrich Himmler wydali rozporządzenie o niemieckiej liście narodowościowej (Deutsche Volksliste) na terenach wcielonych do Rzeszy.
18 czerwca – szef Gestapo Deumling w Opolu zarządził likwidację polskiego folkloru, m. in. zakazano noszenia górnośląskich strojów ludowych.
24 września – Wprowadzono obowiązek zmiany słowiańsko brzmiących imion na imiona germańskie.
20 października – w Bielsku został wydany pierwszy numer podziemnej „Trybuny Robotniczej”.
1944 – antynazistowski Krąg z Krzyżowej zostaje rozbity przez Gestapo.
6 sierpnia – miejsce miała tragedia żywocicka, największa eksterminacja ludności, jakiej niemieccy najeźdźcy dokonali na Zaolziu i Śląsku Cieszyńskim.
12 stycznia – I Front Ukraiński Armii Czerwonej pod dowództwem marszałka Iwana Koniewa wyruszył znad Wisły i w maja tego roku zakończył ofensywę, zajmując Śląsk.
14 stycznia – w Kazimierzu (okolice Będzina) odbyła się narada V Obwodu Polskiej Partii Robotniczej, dowództwa Armii Ludowej i podziemnej Wojewódzkiej Rady Narodowej, na której omówiono kwestię wyzwolenia i obsadzenia najważniejszych stanowisk po wypędzeniu Niemców.
16-21 stycznia – ewakuacja więźniów z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu i podobozów w Jawiszowicach, Czechowicach, Rydułtowach i Goleszowie zwana „marszem śmierci”.
17 stycznia – pod Bronowem lotnictwo radzieckie zbombardowało pociąg z mężczyznami z Lublińca, których Niemcy zebrali i wysłali na pomoc Wermachtowi.
21 stycznia – wojska radzieckie przejęły Strzelce Opolskie, Dobrodzień, Kluczbork, Olesno, Gorzów Śląski i Byczynę.
23 stycznia – wojska radzieckie przejęły Tarnowskie Góry, Toszek, Pyskowice, Namysłów i Ujazd Śląski.
24 stycznia – wojska radzieckie przejęły Gliwice, Zabrze i Opole.
25 stycznia – wojska radzieckie przejęły Chrzanów.
25-27 stycznia – miejsca miała zbrodnia w Miechowicach, gdzie żołnierzy Armii Czerwonej wymordowali co najmniej 240 cywilów.
27 stycznia – wojska radzieckie przejęły Katowice, Czeladź, Dąbrowę Górniczą, Miechowice, Mysłowice, Rudę Śląską, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Łaziska Górne i Bytom. Wyzwolono obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau.
28 stycznia – wojska radzieckie przejęły Chorzów, Mikołów, Świętochłowice, Bieruń Stary i Brzeziny Śląskie. Pełnomocnik Rządu Polskiego gen. Aleksander Zawadzki oficjalnie objął władzę na Górnym Śląsku.
29 stycznia – wojska radzieckie przejęły Tychy. W Katowicach funkcję wojewody śląskiego objął płk Jerzy Ziętek i pełnił ją do 10 marca 1945 roku.
luty – kwiecień – początki deportacji miejscowej ludności, przede wszystkim górników, do pracy w ZSRR. Najwięcej osób rozlokowano w Donieckim Zagłębiu Węglowym (obecnie Ukraina).
luty – listopad na polecenie Urzędu Bezpieczeństwa w jednej z filii KL Auschwitz działał Obóz Pracy w Świętochłowicach-Zgodzie. Śmierć poniosło tam ok. 2,5 tysiąca osób, w tym bardzo duża liczba Górnoślązaków.
6 lutego – wojska radzieckie przejęły Brzeg, Lewin Brzeski i Grodków. W Katowicach ukazał się pierwszy numer „Dziennika Zachodniego”.
9 lutego – wojewoda Jerzy Ziętek zarządził rejestrację ludności niemieckiej.
11 lutego – wojska radzieckie przejęły Bielsko, Białą, Czechowice-Dziedzice, Goczałkowice i Pszczynę.
28 lutego – wydano dekret o „wykluczeniu wrogich elementów” z polskiego społeczeństwa.
6 marca – w Katowicach pracę wznowiła rozgłośnia Polskiego Radia.
11 marca – w Urzędzie Wojewódzkim w Katowicach odbyło się posiedzenie delegatów Śląska i Zagłębia poprzedzające oficjalne przyłączenie Śląska Opolskiego do Macierzy.
12 marca – Jan Niwiński został nominowany na dyrektora katowickiej filharmonii.
18 marca – Śląsk Opolski oficjalnie włączono do Macierzy.
19 marca – gen. Zawadzki dokonał aktu włączenia Śląska Opolskiego do Macierzy na terenie Bytomia, Zabrza i Gliwic.
21 marca – na mocy decyzji gen. Zawadzkiego działalność wznowiło Muzeum Śląskie z siedzibą w Bytomiu.
22 marca – wojska radzieckie przejęły Głogówek, Koźle, Krapkowice, Niemodlin i Prudnik.
24 marca – wojska radzieckie przejęły Głubczyce i Nysę.
25 marca – pierwszy koncert radiowy Orkiestry Polskiego Radia.
26 marca – wojska radzieckie przejęły Wodzisław Śląski.
31 marca – wojska radzieckie przejęły Kietrz, Pszów i Racibórz.
1 kwietnia – powstał katowicki oddział Związku Zawodowego Literatów Polskich.
2 kwietnia – Teatr Śląski w Katowicach rozpoczął pierwszy powojenny sezon teatralny (premierą „Zemsty” Aleksandra Fredry).
11 kwietnia – swoją działalność wznowiło Konserwatorium Śląskie w Katowicach (jako pierwsze w kraju).
21 kwietnia – w Moskwie premier kierowanego przez komunistów Rządu Tymczasowego RP Edward Osóbka-Morawski i premier ZSRR Józef Stalin podpisali Traktat o przyjaźni, wzajemnej pomocy i współpracy obu krajów. Układ w sposób oficjalny sankcjonował podległość nowych polskich władz wobec Moskwy i sankcjonował wytyczony przez Sowietów przebieg nowej polskiej granicy wschodniej.
28 kwiecień 1945 – powstał Związek Weteranów Powstań Śląskich.
3 maja – wojska radzieckie przejęły Cieszyn, Goleszów i Ustroń.
6 maja – uchwalono ustawę, na mocy której dopuszczono rehabilitację osób wpisanych na DVL.
8 maja – w Berlinie podpisano akt bezwarunkowej kapitulacji hitlerowskiej III Rzeszy.
Autor wprowadzenia: prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek
Autor kalendarium: Julia Rott-Urbańska, Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych 3.0 Polska (CC BY-NC-ND 3.0 PL)
Więcej informacji tutaj.
Śląska Teka Edukacyjna traktowana jest jako kompletny zbiór, przedziały czasowe (1939-1945; 1946-1969; 1970-1990) są zamkniętymi utworami i każde dodatkowe użycie poszczególnych elementów strony (np. zdjęć) wymaga odrębnej pisemnej zgody.
