Przemysław Gintrowski, Tomasz Jastrun, Górnicy – Pieśń, w której Przemysław Gintrowski wyrecytował wiersz Tomasza Jastruna. Jest to reakcja na wydarzenia, które miały miejsce 16 grudnia 1981 roku w kopalni „Wujek”, kiedy funkcjonariusze ZOMO otworzyli ogień do strajkujących górników. Podczas pacyfikacji 6 górników zginęło na miejscu, jeden tuż po operacji, a dwóch kolejnych na początku 1982 roku. Poza tym 23 osoby zostały ranne. Owo wydarzenie miało ogromny wpływ zarówno na społeczność zamieszkującą tereny Górnego Śląska, jak i całego kraju.

 

 

Marian Sworzeń, Anna Kudełka, Chłopcy z kopalni Wujek, 1982

;

 

 

Jan Michał Zazula, Jan Krzysztof Kelus, Ostatnia szychta na KWK Piast – Utwór ten był reakcją na wydarzenia w kopalni „Wujek”

 

Tomek Coral, Kopalnia Anna – Gwarowy utwór przybliżający problem likwidacji kopalń węgla kamiennego na Górnym Śląsku, historię tych ośrodków i tego, czym są dla górników. Kopalnia „Anna” w Pszowie powstała w 1832 roku i była aktywna do 2004 roku. Wówczas połączono ją z kopalnią „Rydułtowy” i w tej formie działała do początku 2012 roku. W Kopalni „Anna” doszło również do strajku w czasie stanu wojennego, który zakończył się militaryzacją zakładu. Ówczesny strajk podziemny był jednym z najdłuższych i trwał aż do 20 grudnia 1981 roku. 

 

Dżem – Tyski zespół blues-rockowy założony w 1973 roku przez Adama i Benedykta Otrębów i Pawła Bergera. W tym samym roku dołączył do nich jeden z najbardziej ikonicznych wokalistów polskiej estrady, Ryszard Riedel, a pięć lat później gitarzysta Jerzy Styczyński. Zespół aż do lat 80 grał amatorsko, ich pierwszy album studyjny ukazał się dopiero w 1985 roku. Wcześniej muzycy występowali na różnego rodzaju festiwalach (m. in. w Jarocinie na początku lat 80, gdzie zostali okrzyknięci największym odkryciem imprezy)  i koncertach. Od swojego debiutu zespół zyskał ogromną popularność i ze względu na bardzo charakterystyczny głos wokalisty, nieprzeciętne teksty czy bardzo dobrze graną warstwę instrumentalną stał się ikoną polskiej sceny rockowej (i nie tylko). Dżem zaczął tracić na popularności po śmierci Riedla w 1994 roku, ale aktywny pozostaje do dzisiaj.

Cała w trawie (1993) – utwór pochodzący z ostatniego albumu, na którym zaśpiewał Ryszard Riedel 

 

Krzak – Krzak powstał w Katowicach pod koniec 1972 roku. Zespół przez całe lata 70 działał jako kwartet i grał wyłącznie muzykę instrumentalną gatunkowo wpisującą się w bluesa, jazz i rock. Już na samym początku skład Jan Błędowski, Maciej Radziejewski, Jacek Gazda i Wojciech Grabiński nagrał kilka utworów dla Polskiego Radia, a później wspomógł Czesława Niemena w nagraniach płyty Aerolit. Zaraz po tym zespół się rozpadł. Do gry powrócił w 1975 roku, a z pierwotnego składu pozostał jedynie Jan Błędowski. Krzak wciąż pozostawał kwartetem i grał muzykę instrumentalną. Zespół, przez wzgląd na swój profesjonalizm i niesamowitą atmosferę na koncertach, był wielokrotnie nagradzany i występował za granicą (Czechosłowacja, RFN). W 1981 roku pojawiła się pierwsza płyta zespołu, Blues Rock Band, która pokryła się złotem. W tym samym roku pojawił się też mini album Kawa Blues(również złota płyta). W latach 1982-1983 zespół nieco eksperymentował, m. in. rozszerzając swój skład, a później się rozpadł. Na scenę wrócili po 2000 roku, a nieprzerwanie działają od 2006 roku.

Blues Rock Band, 1981 – Rejestr koncertu z warszawskiego klubu Riviera Remont, który miał miejsce w 1979 roku

 

Autor: Julia Rott-Urbańska, Instytut Badań Regionalnych Biblioteki Śląskiej w Katowicach